ಸ್ಟಾಕ್ ಟ್ರೇಡಿಂಗ್ ಪ್ರಪಂಚವು ಒಂದು ಉತ್ತೇಜಕವಾಗಿದ್ದು ಅದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಸೇರುವ ಟ್ರೇಡರ್ ಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂಟ್ರಾಡೇ ಟ್ರೇಡರ್‌ಗಳು ಗಣನೀಯ ಅವಧಿಗೆ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ತಡೆಹಿಡಿಯುವ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಇಂಟ್ರಾಡೇ ಟ್ರೇಡರ್‌ಗಳು ಬೆಲೆ ಚಲನೆಯಿಂದ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಟ್ರೇಡಿಂಗ್ ಸೆಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಯಾರಾದರೂ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲು, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಅಂತಹ ಒಂದು ಅಂಶವೆಂದರೆ ಟ್ರೇಡ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ, ಇದು ನಿಮ್ಮ ಟ್ರೇಡಿಂಗ್ ತಂತ್ರಕ್ಕೆ ನೇರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಲೇಖನವು ಭಾರತೀಯ ಸ್ಟಾಕ್ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸುವ ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಎಂಬುದು ವಿನಿಮಯದಲ್ಲಿ ಟ್ರೇಡ್ ಗಳನ್ನು ಸೆಟಲ್ ಮಾಡುವ ಪ್ರಮಾಣಿತ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ದಿನಾಂಕದಲ್ಲಿ ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲಾದ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿ ದಿನಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ ಸೆಟಲ್ ಮಾಡಲಾಗುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕೌಂಟ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲಾದ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನಾಂಕದಂದು ಸೆಟಲ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ನಿರಂತರ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸುತ್ತದೆ. ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನಲ್ಲಿ, ಪ್ರಸ್ತುತ ದಿನಾಂಕದಂದು ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲಾದ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು ನಿನ್ನೆ ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲಾದ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು
ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಭಾರತೀಯ ಬೌರ್ಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಟ್ರೇಡ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಏನ್ಎಸ್ಇ (NSE) ವಾರದ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ಗುರುವಾರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸ ಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
T+3 ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಪಾಲಿಸಿಯಿಂದ ವಾರದ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇಲ್ಲಿ T ಟ್ರೇಡ್ ಆದ ದಿನಾಂಕವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು T+2 ದಿನಗಳಾಗಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಬುಧವಾರ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿದ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳನ್ನು ಶುಕ್ರವಾರ ಸೆಟಲ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಗುರುವಾರ ವಹಿವಾಟು ಮಾಡಿದ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳು ಸೋಮವಾರ, ಮುಂದಿನ ಕೆಲಸದ ದಿನ (ಶನಿವಾರಗಳು ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳು ವಾರದ ರಜಾದಿನಗಳಾಗಿವೆ) ಮತ್ತು ಮುಂತಾದವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಇದನ್ನು ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಮೂಲಕ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳೋಣ.
ಭಾವಿಸಿ, ಟ್ರೇಡರ್ A ಜನವರಿ 1 ರಂದು 100 ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ, T+2 ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ದಿನವು ಜನವರಿ 3 ರಂದು ಬರುತ್ತದೆ, ಇದರ ಮೇಲೆ ಟ್ರೇಡರ್ A ಒಟ್ಟು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಷೇರುಗಳು ಅವರ ಅಕೌಂಟಿಗೆ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಆಗುತ್ತವೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ವಹಿವಾಟು ಮಾಡಿದ ಮಾರಾಟಗಾರನು ಜನವರಿ 3 ರಂದು ಮೊದಲ ಟ್ರೇಡರ್ ಗೆ ಷೇರುಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಟ್ರೇಡ್ ದಿನದಿಂದ ಎರಡನೇ ದಿನದಂದು, ಈಕ್ವಿಟಿಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟಗಾರರ ಖಾತೆಯಿಂದ ಡೆಬಿಟ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಖರೀದಿದಾರನ ಡಿಮ್ಯಾಟ್‌ಗೆ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ..
ಬ್ಯಾಂಕ್ ರಜಾದಿನಗಳು, ವಿನಿಮಯ ರಜಾದಿನಗಳು ಮತ್ತು ಶನಿವಾರಗಳು ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಮಧ್ಯಂತರ ರಜಾದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್‌ಗಳು ಸಂಭವಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಯಾರಿಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ?
ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಇಂಟ್ರಾಡೇ ಟ್ರೇಡರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ, ಅವರಿಗೆ ಸ್ಕ್ವೇರಿಂಗ್ ಆಫ್‌ನಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ರಾತ್ರಿ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಟ್ರೇಡ್ ಗಳ ಮೇಲಿನ ರಿಟೇಲ್ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಪೇ-ಇನ್ ಮತ್ತು ಪೇ-ಔಟ್ ಅನ್ನು T+2 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಟ್ರೇಡಿಂಗ್ ಸೆಷನ್ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಓಪನ್ ಪೊಸಿಶನ್ T+n ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು T+2 ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಸೈಕಲ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ.
ಪೇ–ಇನ್/ಪೇ–ಔಟ್ ಎಂದರೇನು?
ಪೇ-ಇನ್ ಮತ್ತು ಪೇ-ಔಟ್ ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಾಗಿವೆ.
ಮಾರಾಟಗಾರರು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳನ್ನು ಸ್ಟಾಕ್ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌ಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ದಿನವೇ ಪೇ-ಇನ್ ಆಗಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ, ಖರೀದಿದಾರರು ಪಾವತಿಸಿದ ಹಣವನ್ನು ಬೌರ್ಸ್‌ಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪೇ-ಔಟ್ ದಿನವೆಂದರೆ ಖರೀದಿದಾರರು ತಮ್ಮ ಅಕೌಂಟಿನಲ್ಲಿ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಮಾರಾಟಗಾರರು ಪಾವತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಸ್ತುತ ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟಿನಲ್ಲಿ, ಟ್ರಾನ್ಸಾಕ್ಷನ್ ದಿನಾಂಕದಿಂದ ಎರಡನೇ ಕೆಲಸದ ದಿನದಂದು ಪೇ-ಇನ್ ಮತ್ತು ಪೇ-ಔಟ್ ಆಗುತ್ತದೆ.
ಅಕೌಂಟ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟಿಗಿಂತ ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಏಕೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ?
ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಎಲ್ಲಾ ಟ್ರೇಡ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಗದಿತ ದಿನಾಂಕದಂದು ಸೆಟಲ್ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅಕೌಂಟ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಹಿಂದಿನ ವಿಧಾನಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ, ಅಕೌಂಟ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ, ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಸೆಟಲ್ ಮಾಡಲಾದ ಟ್ರೇಡ್‌ಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ದೊಡ್ಡದಾಗಿತ್ತು, ಆಟೋಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಆಗಿ ಪೇ-ಇನ್ ಮತ್ತು ಪೇ-ಔಟ್ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ, ಒಂದು ದಿನದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾದ ಟ್ರೇಡ್‌ಗಳನ್ನು ಮುಂದಿನ ದಿನ ಸಂಭವಿಸುವ ಟ್ರಾನ್ಸಾಕ್ಷನ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಸೆಟಲ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ರಿಸ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಖರೀದಿದಾರರಿಗೆ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಹಣ ಕಳುಹಿಸಲು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಮುಖ ಟೇಕ್‌ಅವೇಗಳು
- ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಪೂರ್ವನಿರ್ಧರಿತ ಸರಣಿ ದಿನಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ರೇಡ್‌ಗಳನ್ನು ಕ್ಲಿಯರ್ ಮಾಡುವುದು ಆಗಿದೆ.
- ಇದು ಹಿಂದಿನ ಅಕೌಂಟ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನಾಂಕದಂದು ಎಲ್ಲಾ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್‌ಗಳು ನಡೆದಿವೆ.
- ವೇಗವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ರಿಸ್ಕ್ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಇದು ಪೇ-ಇನ್ ಮತ್ತು ಪೇ-ಔಟ್ ಅನ್ನು ಅನುಮತಿಸಿದೆ.
- ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ದಿನಾಂಕಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುವ ಬದಲು ಟ್ರೇಡರ್ ಅಥವಾ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಅಕೌಂಟ್ ಅನ್ನು ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
- ಭಾರತೀಯ ಬೌರ್ಸ್‌ಗಳು ಸದ್ಯಕ್ಕೆ T+2 ರೋಲಿಂಗ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಸೈಕಲ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ, ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ದಿನಾಂಕದಂದು ಸಂಭವಿಸಿದ ಟ್ರೇಡ್‌ಗಳು ಎರಡು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಸೆಟಲ್ ಆಗುತ್ತವೆ.
ಮುಕ್ತಾಯ
ಇಂದು ಹಣ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಫರ್ ತಕ್ಷಣವೇ ನಡೆಯುವಾಗ, ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ಅವಧಿಯು ಟ್ರೇಡರ್ ಗಳು, ಬ್ರೋಕರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ನಿಯಮ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಬದಲಾಗದೆ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ.
