કર પછીનો નફો શું છે અને તેની ગણતરી કેવી રીતે કરવી?
કર પછીનો નફો, અથવા પીટીએ, કંપની તેના તમામ ઓપરેશનલ અને બિન-ઓપરેશનલ ખર્ચ, જવાબદારીઓ અને કરને પહોંચી વળ્યા પછી જાળવી રાખેલી નફાની રકમનો સંદર્ભ આપે છે. તે શેરધારકોને અથવા વ્યવસાયમાં પુનઃરોકાણ માટે ઉપલબ્ધ કમાણીનું પ્રમાણ દર્શાવે છે. પીટીએ એ નિર્ણાયક નાણાકીય ગુણોત્તર છે અને તેની ગણતરી પ્રતિ-શેરના આધારે કરવામાં આવે છે.
કંપનીની નાણાકીય કામગીરી અને ટકાઉ નફો પેદા કરવાની ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે વિશ્લેષકો અને રોકાણકારો દ્વારા ચાવીરૂપ નાણાકીય સૂચક તરીકે પીટીએ નો વ્યાપકપણે ઉપયોગ થાય છે. પીટીએ ને કરવેરા પછી નેટ ઓપરેટિંગ પ્રોફિટ (એનઓપીએટી) અથવા ખાલી કર પછીનો ચોખ્ખો નફો (એનપીએટી) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
પીટીએ નું મહત્વ
- નાણાકીય કામગીરીનું માપ: પીટીએ એ કંપનીની નાણાકીય કામગીરી અને નફાકારકતાનું વિશ્વસનીય સૂચક છે. તે તમામ ખર્ચ અને કરનો હિસાબ આપ્યા પછી વધારાનું પેદા કરવાની કંપનીની ક્ષમતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. ટકાઉ વળતર પેદા કરવામાં કંપનીની અસરકારકતાનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે હિતધારકો પીટીએ નું નજીકથી નિરીક્ષણ કરે છે.
- કર કાર્યક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન: પીટીએ કંપનીની કરને અસરકારક રીતે સંચાલિત કરવાની ક્ષમતા દર્શાવે છે અને તે નક્કી કરે છે કે તે કાનૂની માળખામાં તેની કર જવાબદારીઓને પૂર્ણ કરે છે કે કેમ.
- લાભાંશ વિતરણ માટેનો આધાર: પીટીએ એ હિસ્સેદારો માટે વિતરણ માટે કેટલો નફો ઉપલબ્ધ છે તે નિર્ધારિત કરવા માટેનો સૂચકાંક છે. ઉચ્ચ પીટીએ તંદુરસ્ત નાણાકીય સ્થિતિ સૂચવે છે. તે કંપનીઓને લાભાંશ ચૂકવણી માટે વધુ ભંડોળ ફાળવવાની મંજૂરી આપે છે.
- સરખામણી માટે આધારચિહ્ન: પીટીએ નો ઉપયોગ તમે જે કંપનીમાં રોકાણ કરવાનું વિચારી રહ્યા છો તેના કામગીરીની તુલના કરવા માટે કરી શકાય છે. વ્યવસાયો સમયાંતરે કંપનીના પ્રદર્શનનું મૂલ્યાંકન કરવા અને સરખામણી માટે ક્ષેત્રીય આધારચિહ્ન સેટ કરવા માટે પીટીએ માપનો ઉપયોગ કરે છે.
- રોકાણના નિર્ણયોને પ્રભાવિત કરે છે: પીટીએ રોકાણના નિર્ણયોને નોંધપાત્ર રીતે પ્રભાવિત કરી શકે છે કારણ કે તે કંપનીના નાણાકીય સ્વાસ્થ્ય અને ટકાઉ વળતર આપવા માટેની ક્ષમતાઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે. રોકાણકારો નાણાકીય સ્થિરતા અને રોકાણની આકર્ષક તકના સંકેત તરીકે વધતી પીટીએનો ઉપયોગ કરે છે.
કર પછીના નફાની ગણતરી કેવી રીતે થાય છે?
કર પછીના નફાની ગણતરી માટેનું સૂત્ર નીચે મુજબ છે:
પીટીએઅથવા એનઓપીએટી= સંચાલનઆવક x (1-કર)
ક્યાં,
સંચાલન આવક = કુલ નફો – સંચાલન ખર્ચ
પીટીએ ની ગણતરી કરવા માટેનું બીજું સૂત્ર છે:
પીટીએ = કર પહેલાં ચોખ્ખો નફો – કુલકરખર્ચ
કરવેરા પહેલાં ચોખ્ખો નફો કર કપાત પહેલાં કંપનીની કમાણીનો સંદર્ભ આપે છે. આવકવેરો, નિગમ કર અને અન્ય કોઈપણ લાગુ કર સહિત ચોક્કસ સમયગાળા દરમિયાન કુલ કર ચૂકવેલ અથવા ઉપાર્જિત કરની રકમનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
પીટીએ ની ગણતરી કરવા માટેના સૂત્રનો ઉપયોગ કરીને, કંપનીઓ લાભાંશ ચુકવણી અથવા પુનઃરોકાણ માટે ઉપલબ્ધ તેમનો અંતિમ નફો નક્કી કરી શકે છે.
પીટીએ ગણતરીનું ચિત્ર
ઉદાહરણની મદદથી પીટીએ ફોર્મ્યુલાને સમજવું સરળ બનશે. પીટીએ એ કરવેરા પહેલાના નફાનું પરિણામી મૂલ્ય છે (પીબીટી) બાદ કર દર. પીબીટી ની ગણતરી કુલ આવકમાંથી કુલ ખર્ચ બાદ કરીને કરવામાં આવે છે. આ ખર્ચ આ હોઈ શકે છે:
- વેચાયેલા માલની કિંમત
- કોઈ પણ અવમૂલ્યન
- ઉપરી અને સામાન્ય ખર્ચ
- લોન પર ચૂકવવામાં આવેલ વ્યાજ – ટૂંકા અને લાંબા ગાળાના
- સરકારને નિયમિત રીતે કર મોકલવામાં આવે છે
- કંપનીના ઉત્પાદન સંશોધન અને વિકાસમાં થયેલ ખર્ચ
- શુલ્ક ન આપવું અથવા ખર્ચ કે જે એક સમયે અથવા નુકસાન તરીકે લખવામાં આવે છે
કર ગણતરી
કરનો દર કંપનીના ભૌગોલિક સ્થાનના આધારે ગણવામાં આવે છે. ભારતમાં, કર સ્લેબ વિવિધ કોર્પોરેશનોમાં બદલાય છે – માલિકીનો પ્રકાર, કદ, વ્યવસાયનો પ્રકાર, વગેરે. જો કે, કર માત્ર હકારાત્મક પીબીટીના કિસ્સામાં અથવા જ્યારે કુલ આવક કુલ ખર્ચ કરતાં વધી જાય ત્યારે જ લાગુ થાય છે. ખોટ કરતી કંપનીઓએ કર ચૂકવવો જરૂરી નથી.
રૂ. 150,000 ની કુલ આવક સાથે કંપનીના નફા અને નુકસાન નિવેદનનું ઉદાહરણ નીચે મુજબ છે..
| એબીસી લિ. | ||
| નફો અને નુકસાન નિવેદન | ||
| આવક | 1,50,000 | |
| ઓછા: પ્રત્યક્ષ ખર્ચ | ||
| વેચાયેલા માલની કિંમત (સીઓજીએસ) | (25,000) | |
| કુલ નફો | 1,25,000 | |
| ઓછા: પરોક્ષ ખર્ચ | ||
| સંચાલન ખર્ચ: | ||
| વેચાણ | 15,000 | |
| જનરલ | 5,000 | |
| વહીવટ | 15,000 | (35,000) |
| ઓપરેટિંગ પ્રોફિટ/ ઈબીઆઈટી | 90,000 | |
| ઓછું: વ્યાજ | (10,000) | |
| કર પહેલાંની કમાણી (ઈબીટી) | 80,000 | |
| ઓછું: કર | (10,000) | |
| ચોખ્ખો નફો/પીએટી | 70,000 | |
ડેટા માત્ર ચિત્રના હેતુ માટે છે.
“ આવક માટેની અંતિમ માર્ગદર્શિકા કર ” વિશે વધુ વાંચો
પીટીએગાળો
પીટીએ ગાળોની ગણતરી કરવા માટે કર પછી કંપનીની ચોખ્ખી આવકને કુલ વેચાણ દ્વારા વિભાજિત કરવામાં આવે છે. તે એક નિર્ણાયક નાણાકીય ગુણોત્તર છે જે રોકાણકારોને આવકના પ્રત્યેક રૂપિયા માટે કંપની દ્વારા કરાયેલા નફા વિશે અને તેને 100 વડે ગુણાકાર કરે છે તે વિશે જણાવે છે. પીટીએ ગાળો કરના હિસાબ પછી નફો ઉત્પન્ન કરવામાં કંપનીના વ્યવસ્થાપનની કાર્યક્ષમતા વિશે સમજ આપે છે. ઊંચો પીટીએ ગાળો બહેતર નફાકારકતા અને ખર્ચ વ્યવસ્થાપન સૂચવે છે, જે તેને કંપનીની નાણાકીય કામગીરીનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે નિર્ણાયક માપદંડ બનાવે છે.
નિષ્કર્ષ
કર પછીનો નફો (પીટીએ) એ એક નિર્ણાયક નાણાકીય માપદંડ છે જે તમામ કર બાદ કર્યા પછી કંપનીની નફાકારકતા દર્શાવે છે. તે વ્યવસાયના નાણાકીય સ્વાસ્થ્ય અને ટકાઉપણુંનું મૂલ્યાંકન કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. સાર્વજનિક રૂપે વેપાર કરતી કંપનીઓ માટે, પીટીએ મૂલ્યમાં ફેરફાર શેરના ભાવમાં ફેરફાર સૂચવી શકે છે.
જો કે, રોકાણ કરતા પહેલા કંપનીનું મૂલ્યાંકન કરતી વખતે માત્ર પીટીએ અથવા પીટીએ ગાળોને ધ્યાનમાં લેવાથી સંપૂર્ણ ચિત્ર ન મળી શકે. જો કરના દરો વધારવામાં આવે અથવા કંપની ઓછી આવક મેળવે તો કંપનીનો પીટીએ ઘટાડી શકાય છે, જે વ્યવસાયના મૂળભૂત સિદ્ધાંતો અને વ્યવસ્થાપનની સાચી સમજ પ્રદાન કરી શકતું નથી.
