करोत्तर नफा म्हणजे काय आणि त्याची गणना कशी करावी ?
करोत्तर नफा किंवा पॅट म्हणजे कंपनीचे सर्व ऑपरेशनल आणि नॉन – ऑपरेशनल खर्च , दायित्वे आणि करांची पूर्तता केल्यानंतर कंपनीने ठेवलेल्या नफ्याची रक्कम . हे भागधारकांना किंवा व्यवसायातील पुनर्गुंतवणुकीसाठी उपलब्ध उत्पन्नाचे प्रमाण दर्शविते . पॅट हा एक महत्त्वपूर्ण वित्तीय गुणोत्तर आहे आणि त्याची गणना प्रति शेअर आधारावर केली जाते .
कंपनीची आर्थिक कामगिरी आणि शाश्वत नफा निर्माण करण्याच्या क्षमतेचे मूल्यांकन करण्यासाठी विश्लेषक आणि गुंतवणूकदारांकडून पॅटचा मुख्य वित्तीय सूचक म्हणून मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो . पीईटीला टॅक्सनंतर निव्वळ ऑपरेटिंग प्रॉफिट ( नोपॅट ) किंवा टॅक्सनंतर निव्वळ नफा ( एनएपीएटी ) म्हणून देखील ओळखले जाते .
पॅट चे महत्त्व
- प्रमुख आर्थिक कामगिरी : हे कंपनीच्या आर्थिक कामगिरी आणि नफ्याचे विश्वसनीय सूचक आहे . हे सर्व खर्च आणि करांचा हिशोब केल्यानंतर अधिशेष निर्माण करण्याची कंपनीची क्षमता दर्शविते . शाश्वत परतावा निर्माण करण्यासाठी कंपनीच्या परिणामकारकतेचे मूल्यांकन करण्याच्या मर्यादेवर भागधारक बारकाईने लक्ष ठेवतात .
- कर कार्यक्षमतेचे मूल्यांकन करणे :पॅट एखाद्या कंपनीच्या करांचे प्रभावीपणे व्यवस्थापन करण्याची क्षमता प्रकट करते आणि कायदेशीर चौकटीत कर दायित्वांची पूर्तता होते आहे की नाही हे निर्धारित करते .
- लाभांश वितरणाचा आधार : परंतु वितरणासाठी किती नफा उपलब्ध आहे हे ठरविण्यासाठी भागधारकांसाठी हा निर्देशांक आहे . उच्च पीएटी निर्देशक : निरोगी आर्थिक स्थिती . यामुळे कंपनीला लाभांश देण्यासाठी अधिक निधीची तरतूद करता येते .
- समानतेसाठी बेंचमार्क :आपण ज्या कंपनीत गुंतवणूक करण्याचा विचार करीत आहात त्या कंपनीच्या कामगिरीची तुलना करण्यासाठी पॅटचा वापर करू शकतो . व्यवसाय कालांतराने कंपनीच्या कामगिरीत प्रवेश करण्यासाठी पॅट मोजमाप वापरतात आणि तुलना करण्यासाठी क्षेत्रीय बेंचमार्क सेट करतात .
- गुंतवणुकीच्या निर्णयांवर प्रभाव टाकणे :पॅट गुंतवणुकीच्या निर्णयांवर लक्षणीय परिणाम करू शकते कारण ते कंपनीचे आर्थिक आरोग्य आणि शाश्वत परतावा देण्याची क्षमता प्रतिबिंबित करते . गुंतवणूकदार आर्थिक स्थैर्य आणि गुंतवणुकीच्या आकर्षक संधीचे संकेत म्हणून पॅटचा वापर करतात .
करोत्तर नफ्याची गणना कशी केली जाते ?
करोत्तर नफ्याची गणना करण्याचे सूत्र पुढीलप्रमाणे आहे :
पॅट किंवा नो पॅट = ऑपरेटिंग इनकम x (1- टॅक्स )
कुठे ,
ऑपरेटिंग इनकम = सकल नफा – ऑपरेटिंग खर्च
पॅट मोजण्याचे सूत्र असे आहे :
पॅट = करपूर्व निव्वळ नफा – एकूण कर खर्च
करपूर्व निव्वळ नफा म्हणजे कर वजा करण्यापूर्वी कंपनीचे उत्पन्न होय . एकूण कर प्राप्तिकर , कॉर्पोरेट कर आणि इतर कोणत्याही लागू करासह विशिष्ट कालावधीत भरलेल्या किंवा जमा झालेल्या करांच्या रकमेचे प्रतिनिधित्व करतो .
पॅट मोजण्यासाठी फॉर्म्युला वापरुन , कंपनी लाभांश देयक किंवा पुनर्गुंतवणुकीसाठी उपलब्ध आपला अंतिम नफा निश्चित करू शकते .
पॅट गणनेचे चित्रण
एका उदाहरणाच्या मदतीने पॅट फॉर्म्युला समजून घेणे सोपे होईल . पीएटी म्हणजे करदर वजा करपूर्व नफ्याचे सापेक्ष मूल्य ( पीबीटी ). एकूण उत्पन्नातून एकूण खर्च वजा करून पीबीटीची गणना केली जाते . हा खर्च असू शकतो :
- विकल्या गेलेल्या मालाची किंमत
- कोणताही घसारा
- ओव्हरहेड आणि सामान्य खर्च
- कर्जावर दिलेले व्याज – अल्प आणि दीर्घ मुदतीचे
- सरकारला नियमितपणे कर पाठवले जातात
- कंपनीच्या उत्पादन संशोधन आणि विकासासाठी झालेला खर्च
- चार्ज – ऑफ किंवा खर्च जे एका वेळी किंवा तोटा म्हणून राइट ऑफ केले जातात
कर गणना
कंपनीच्या भौगोलिक स्थानानुसार कराचा दर मोजला जातो . भारतात कराचे स्लॅब कॉर्पोरेशनमध्ये वेगवेगळे असतात – मालकीचे स्वरूप , आकार , व्यवसायाचा प्रकार , एटीसी . सकारात्मक पीबीटीच्या बाबतीत किंवा एकूण महसूल एकूण खर्चापेक्षा जास्त असेल तरच कर लागू होतो . तोट्यात चालणाऱ्या कंपनीला कर भरावा लागत नाही .
150,000 रुपयांच्या एकूण महसुलासह कंपनीच्या नफा आणि तोटा स्टेटमेंटचे उदाहरण खालीलप्रमाणे आहे .
| एबीसी लिमिटेड . | ||
| नफा आणि तोटा स्टेटमेंट | ||
| महसूल | 1,50,000 | |
| कमी : थेट खर्च | ||
| विकल्या गेलेल्या वस्तूंची किंमत ( कॉग ) | (25,000) | |
| सकल नफा | 1,25,000 | |
| कमी : अप्रत्यक्ष खर्च | ||
| ऑपरेटिंग खर्च : | ||
| विक्री | 15,000 | |
| सामान्य | 5,000 | |
| प्रशासन | 15,000 | (35,000) |
| ऑपरेटिंग प्रॉफिट / इबीआयटी | 90,000 | |
| कमी : व्याज | (10,000) | |
| करपूर्व उत्पन्न ( ईबीटी ) | 80,000 | |
| कमी : कर | (10,000) | |
| निव्वळ नफा / पॅट | 70,000 | |
डेटा केवळ उदाहरणाच्या उद्देशाने आहे .
याबद्दल अधिक वाचा “इन्कमटॅक्ससाठीअंतिममार्गदर्शक”
पॅट मार्जिन
पॅट मार्जिनची गणना करण्यासाठी कंपनीचे करोत्तर निव्वळ उत्पन्न एकूण विक्रीद्वारे विभागले जाते . हे एक महत्त्वपूर्ण वित्तीय गुणोत्तर आहे जे गुंतवणूकदारांना प्रत्येक रुपयाच्या महसुलासाठी कंपनीने केलेल्या नफ्याबद्दल सांगते आणि ते 100 ने गुणाकार करते . पॅट मार्जिन करांचा हिशोब केल्यानंतर नफा कमावण्याच्या कंपनीच्या व्यवस्थापनाच्या कार्यक्षमतेबद्दल अंतर्दृष्टी प्रदान करते . उच्च पॅट मार्जिन चांगले नफा आणि खर्च व्यवस्थापन दर्शविते , ज्यामुळे कंपनीच्या आर्थिक कामगिरीचे मूल्यांकन करण्यासाठी हे एक महत्त्वपूर्ण मेट्रिक बनते .
निष्कर्ष
करोत्तर नफा ( पॅट ) हा एक महत्त्वपूर्ण आर्थिक मेट्रिक आहे जो सर्व कर निश्चित केल्यानंतर कंपनीच्या नफ्याचे सूचक आहे . हे व्यवसायाच्या आर्थिक आरोग्य आणि शाश्वततेचे मूल्यांकन करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते . पब्लिक ट्रेडेड कंपनीसाठी , पॅट व्हॅल्यूमधील बदल शेअरच्या किंमतीत बदल दर्शवू शकतात .
एखाद्या कंपनीत गुंतवणूक करण्यापूर्वी त्याचे मूल्यमापन करताना केवळ पॅट मार्जिनचा विचार केल्यास संपूर्ण चित्र देता येत नाही . जर कराचे दर वाढवले गेले किंवा कंपनीला कमी महसूल मिळाला तर कंपनीचा पॅट कमी केला जाऊ शकतो , ज्यामुळे व्यवसायाच्या मूलभूत गोष्टी आणि व्यवस्थापनाची योग्य अंतर्दृष्टी मिळू शकत नाही .
